Belirtileri, Mücadele Yöntemleri ve Önlemler
Patlıcangiller ailesine ait bitkiler, birçok zararlı ve hastalığa karşı hassas olabilmektedir. Bu hastalıklardan biri de Leveillula taurica tarafından ortaya çıkan külleme hastalığıdır. Özellikle biber, patlıcan, domates ve patates gibi bitkilerde görülen bu hastalık, ürün kayıplarına yol açabileceği için tarımda önemli bir tehdit oluşturur. Peki, külleme hastalığı nedir, nasıl bir döngüye sahiptir ve bu hastalıkla nasıl mücadele edebiliriz? İşte tüm detaylar:
Külleme Hastalığı Döngüsü
Leveillula taurica, polisiklik bir hastalık döngüsüne sahiptir ve bu döngü diğer külleme türleriyle benzerlik gösterir. Külleme patojeni, kışı toprak yüzeyindeki chasmothecia adı verilen yapılarla geçirir. Bu yapılar, uygun iklim koşullarında açılır ve rüzgarla birlikte askosporlar yayılmaya başlar. Askosporlar, konukçuların stomalarından (gözeneklerden) girer ve burada çimlenerek miselyum oluşturmaya başlar. Miselyum, bitkinin dokularını kolonize eder ve hastalığın ilerlemesine neden olur. Bu aşamadan sonra, konidioforlar üzerinde eşeysiz konidialar üretir ve hastalık hızla yayılmaya başlar.
Sonbaharda, patojen eşeyli üremeye geçer ve yeni chasmothecia yapıları oluşturarak hastalık döngüsünü tamamlar.
Külleme Hastalığının Belirtileri
Külleme hastalığının erken belirtileri, konukçuların yapraklarında yuvarlak, ayrık lekeler şeklinde görülür. Zamanla bu lekeler birleşerek yaprakları, sapları ve gövdeleri kaplar. Mevsim ilerledikçe, lekelerin rengi beyazdan kül rengine döner ve yapraklar pörsür. Bu pörsümeyle birlikte yapraklar aşağıya doğru sarkar ve hastalık ilerledikçe kurumalar meydana gelir. Bu durum, bitkinin sağlığını ciddi şekilde tehdit eder ve büyük ürün kayıplarına yol açabilir.
Konukçular:
- Biber
- Patlıcan
- Domates
- Patates

Külleme Hastalığına Karşı Mücadele Yöntemleri
Külleme hastalığıyla mücadelede erken teşhis ve etkili önlemler büyük önem taşır. İşte hastalığın yayılmasını engellemek ve bitkilerinizi korumak için uygulanabilecek bazı mücadele yöntemleri:
1. Kültürel Önlemler
- Dayanıklı Çeşitler Kullanmak: Külleme hastalığına dayanıklı bitki çeşitlerinin tercih edilmesi, hastalığın yayılmasını önemli ölçüde engeller.
- Münavebe Uygulamak: Patlıcangillerin konukçu olmadığı bitkilerle münavebe yaparak, hastalık riski azaltılabilir.
- Hastalıklı Bitki Artıklarını Uzaklaştırmak: Hastalıklı bitki artıkları, uygun şekilde uzaklaştırılmalı; yakılmalı ya da derin gömme işlemi yapılmalıdır.
- Ekim-Dikim Sıklığını Azaltmak: Bitkiler arasındaki hava akımının sağlanması için sık ekim ve dikimden kaçınılmalıdır. Bu, hastalıkların yayılmasını engeller.
- Dengeli Gübreleme ve İyi Bakım: Bitkilerin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için dengeli gübreleme yapılmalı ve bitki bakımına özen gösterilmelidir.
2. Kimyasal Mücadele
Kimyasal ilaçlarla mücadele, özellikle hastalığın başlangıcında etkili olabilir. Serada dikimden 15-20 gün sonra ilaçlamaya başlanmalıdır. En etkili sonuçları elde edebilmek için, ilaçlamalar serin ve sakin havalarda yapılmalı, bitkilerin her tarafı iyice kaplanmalıdır. Kimyasal mücadelede, sertifikalı ve etkili fungisitlerin kullanılması önemlidir.
Sonuç
Külleme hastalığı, patlıcangillerde ciddi verim kayıplarına yol açabilen bir hastalıktır. Ancak doğru mücadele yöntemleri ile hastalığın yayılmasını engellemek mümkündür. Kültürel önlemler, dayanıklı çeşitlerin seçimi ve doğru kimyasal mücadele teknikleriyle bu hastalıkla etkili bir şekilde başa çıkabilirsiniz. Erken teşhis ve hızlı müdahale, sağlıklı ve verimli bir ürün elde etmenin anahtarıdır.